C-vítamín, einnig kallað askorbínsýra, er eitt þekktasta og mest rannsakaða vítamínið. Það gegnir fjölmörgum mikilvægum hlutverkum í líkamanum, þar á meðal að styðja ónæmiskerfið, vernda frumur og stuðla að heilbrigðri húð og bandvef. Þar sem líkaminn getur ekki framleitt C-vítamín sjálfur þarf að fá það daglega úr fæðu eða bætiefnum.
Hlutverk C-vítamíns í líkamnum
Hvar finnst C-vítamín?
C-vítamín finnst í fjölbreyttum ávöxtum og grænmeti, t.d.:
- Sítrusávöxtum (appelsínu, sítrónu, lime)
- Jarðarberjum
- Papriku
- Brokkólí
- Spínati
- Kiwí
- Kartöflum
Hitun getur dregið úr magni vítamínsins, þannig að ferskt grænmeti og ávextir eru besti kosturinn.
Hverjir gætu þurft meira C-vítamín?
- Reykingafólk (hærri oxunarálag)
- Þeir sem borða lítið af ávöxtum og grænmeti
- Fólk með langvarandi streitu eða veikindi
- Eldra fólk
- Þeir sem vilja styðja við húðheilsu eða kollagenmyndun
Tengdar vörur
Skortur á C-vítamíni – einkenni
Skortur er sjaldgæfur í dag en getur valdið:
- Þreytu og orkuleysi
- Aukinni sýkingarhættu
- Húðþurrki eða hægari gróanda
- Blæðingum frá tannholdi
- Í mjög alvarlegum tilfellum – skyrbjúg (scurvy)
Dæmigerð viðmið fyrir fullorðna eru um 75–100 mg á dag, en margir velja að taka hærri skammta tímabundið, sérstaklega yfir vetrartímann eða við aukið álag.
Ofneysla - er hún hættuleg?
C-vítamín er vatnsleysanlegt og líkaminn skilar umfram magni auðveldlega út.
Mjög stórir skammtar (yfir 1000–2000 mg á dag) geta þó hjá sumum valdið:
- Magaverkjum
- Uppþembu
- Niðurgangi
Það er sjaldgæft að ofnota, en best að fylgja ráðleggingum framleiðanda.
