E-vítamín er eitt af aðal andoxunarefnum líkamans og leikur lykilhlutverk í því að vernda frumur gegn skemmdum. Það hefur einnig jákvæð áhrif á húð, æðakerfi og ónæmiskerfið. Þar sem E-vítamín er fituleysanlegt geymist það í líkamanum, aðallega í fituvef og lifur, sem tryggir stöðugt framboð ef næg inntaka er til staðar.
Hlutverk E-vítamíns í líkamanum
Hvar finnst E-vítamín?
E-vítamín finnst aðallega í fituríkum fæðutegundum:
Jurtaolíur
- Sólblómaolía
- Hveitikímsolía
- Ólífuolía
Hnetur og fræ
- Möndlur
- Heslihnetur
- Sólblómafræ
Aðrar uppsprettur
- Avókadó
- Spínat
- Heilkorn
Hverjir gætu þurft meira E-vítamín?
Flestir fá nægilegt magn úr fjölbreyttu mataræði. Auknar þarfir geta þó verið hjá:
- Einstaklingum með skerta fitufrásogshæfni (t.d. celiac, Crohn’s, lifrar- eða brisvandamál)
- Fólki með mjög fituríkt oxunarálag – t.d. mikið álag, mengun eða reykingar
- Eldra fólki með skerta næringarupptöku
Fyrir fullorðna er almennt miðað við um 10–15 mg á dag, en magn getur verið breytilegt eftir kyni, aldri og heilsufari.
Einkenni skorts á E-vítamíni
Skortur er sjaldgæfur en getur valdið:
- Vöðvaslappleika
- Skertum viðbrögðum ónæmiskerfis
- Jafnvægistruflunum eða taugavandamálum
- Þurrri húð
Hjá börnum getur skortur haft áhrif á taugakerfið og sjón.
Ofneysla og varúð
E-vítamín er fituleysanlegt og safnast upp í líkamanum. Mjög háir skammtar úr bætiefnum geta:
- aukið blæðingarhættu
- haft áhrif á lyf sem þynna blóð
- valdið ógleði eða magaverkjum
Best er að fylgja ráðlögðum dagskammti og ráðfæra sig við heilbrigðisstarfsmann ef teknir eru hærri skammtar til lengri tíma.
