Prima sjálfspróf | D-vítamín

Almenn fræðsla Spennandi vörur Taktu prófið

Helstu einkenni D-vítamínskorts er þreyta, vöðvamattleysi, bein-og eða liðverkir.

D-VÍTAMÍN

D-vítamín vísar til hóps fituleysanlegra secostera sem bera ábyrgð á því að auka upptöku kalsíums, járns, magnesíums, fosfats og sinks í þörmum. Styrkur 25-hýdroxý D-vítamíns í blóði (þar á meðal D2 og D3) er talinn besta vísbendingin um D-vítamín stöðu. D-vítamínskortur er nú viðurkenndur sem heimsfaraldur. Heilsufarsáhættan sem tengist D-vítamínskorti er mun alvarlegri en áður var talið. Skortur á vítamínum hefur verið tengdur ýmsum alvarlegum sjúkdómum: beinþynningu, beinkröm, mænusiggi, hjarta- og æðasjúkdómum, fylgikvillum á meðgöngu, sykursýki, þunglyndi, heilablóðfalli, sjálfsofnæmissjúkdómum, flensu, mismunandi krabbameinum, smitsjúkdómum, alzheimer, offitu og hærri dánartíðni o.fl.

Að greina D-vítamínmagn er nú talið „læknisfræðilega nauðsynlegt skimunarpróf“ og að viðhalda nægilega háu D-vítamíngildi er nauðsynlegt til að bæta beinheilsu, heilsu og vellíðan líkamans.

Skoðaðu prófið hér

MEGINREGLA PRÓFSINS

VITAMIN D TEST er ónæmispróf sem byggir á meginreglunni um samkeppnisbindingu. Við prófun flyst blandan upp á himnuna í litskiljun með háræðaverkun. Himnan er forhúðuð með 25 (OH) D mótefnavaka á prófunarlínusvæði strimilsins.

https://youtu.be/5eEpOgD-s44

NOTKUNARLEIÐBEININGAR

1. Þvoið hendur með sápu og volgu vatni, skolið með hreinu vatni og látið þorna. Ef þetta er ekki mögulegt skaltu nota grisjuna sem fylgir sem valkost.
   Athugið: Notkun heits vatns auðveldar söfnun háræðablóðs þar sem það veldur æðavíkkun.
2. Undirbúðu nauðsynlegt efni á eftirfarandi hátt: opnaðu álpokann, taktu aðeins prófunarhylkið út og fleygðu þurrkefnispokanum. Opnaðu plastpakkann sem inniheldur pípettuna. –mynd A
3. Snúðu varlega hlífðarhettunni á dauðhreinsaða bíldinum 360° án þess að toga í hana. Dragðu út og fargaðu losuðu hettunni.–mynd B
4. Nuddið varlega fingurinn sem valinn er fyrir stunguna (mælt er með hlið baugfingurs). Mikilvægt er að nuddið sé gert frá lófa til kjúku, til að bæta blóðflæði. Ýttu opna enda bíldsins (hliðina sem lokið var dregið af), upp að fingurgómnum – mynd C Oddur bíldsins dregst sjálfkrafa inn eftir notkun. Ef bíldurinn virkar ekki rétt skaltu farga honum og nota þann seinni sem fylgir. Ef þess seinni er ekki krafist er hægt að farga honum án sérstakra varúðarráðstafana.
5. Haldið hendinni niðri og nuddið fingurinn þar til stór blóðdropi myndast. Mikilvægt að nudda frá lófa til kjúku, til að bæta blóðflæði. –mynd D
6. Taktu pípettuna án þess að ýta á kúluna. Lagðar eru til tvær sýnatökuaðferðir:

A) –mynd E1: Haltu pípettunni láréttu án þess að ýta á kúluna og settu hana í snertingu við blóðdropa, hún fer inn í pípettuna með háræðakrafti. Færðu pípettuna í burtu þegar svörtu línunni er náð. Ef það er ekki nóg blóð skaltu halda áfram að nudda fingurinn þar til svörtu línunni er náð.
B) –mynd E2: settu pípettuna á hreint, flatt yfirborð með oddinn út úr hillunni, settu síðan blóðdropa í snertingu við pípettuna, hann fer inn með háræðakrafti. Ef blóð er ekki nóg skaltu halda áfram að nudda fingurinn þar til blóðið hefur náð svörtu línunni. Forðist eins og hægt er að færa enda pípettunnar stöðugt frá fingrinum til að koma í veg fyrir myndun loftbóla.
7. Settu blóðið sem safnað var í sýnisholuna (S) á hylkinu, með því að kreista dropakúluna. –Mynd F
8. Bíddu eftir að blóðið sé alveg skammtað í holuna. Skrúfaðu tappann af bufferflöskunni og bætið 2 dropum af buffer í bufferholuna (B) á hylkinu og ræsið tímamæli. –Mynd G
9. Bíddu eftir að litaðað/lituðu línan/línurnar birtast. Lestu niðurstöður eftir 10 mínútur. Berðu saman styrkleika T-línunnar við „D-vítamín litaspjald“ sem fylgir settinu til að fá D- vítamínmagnið í blóðið. Ekki túlka niðurstöðu eftir 20 mínútur.

TÚLKUN NIÐURSTÖÐU

Vinsamlegast skoðaðu myndina og berðu saman T-línustyrkinn við „D-vítamín litaspjald“ sem fylgir settinu. Sem stýrikerfi mun lituð lína alltaf birtast á svæði stýrilínunnar sem gefur til kynna að réttu rúmmáli sýnis hafi verið bætt við og himnuvökva hafi átt sér stað.

• SKORTUR 0-10 (ng/ml) 0-25 (nmól/l)
  Tvær greinilegar litaðar línur birtast. Ein er á stýrisvæðinu (C) og önnur á að vera á prófunarsvæðinu (T). Línustyrkur á prófunarsvæðinu (T) er jafn eða dekkri en 10 ng/ml línu sem sýnd er á D-vítamín litaspjaldinu sem fylgir settinu.
  
  
• ÓNÆGILEGT 10-30 (ng/ml) 25-75 (nmól/l)
  Tvær litaðar línur birtast. Ein er á stýrisvæðinu (C) og önnur á að vera á prófunarsvæðinu (T). Línustyrkurinn á prófunarsvæðinu (T) er dekkri en 30 ng/ml línan sem sýnd er á D-vítamín itaspjaldinu sem fylgir settinu og ljósari en 10 ng/ml línan sem sýnd er á D-vítamín litaspjaldinu sem fylgir settinu.
  
  
• NÆGILEGT 30-100 (ng/ml) 75-250 (nmól/l)
  Tvær litaðar línur birtast. Ein lína ætti alltaf að vera á stýrisvæðinu (C) og dauf lituð lína birtist á prófunarsvæðinu (T). Línustyrkur á svæði (T) er jafn eða léttari en 30 ng/ml sem sýnt er á D-vítamín litaspjaldinu.
  
  
• OFGNÓTT >100 (ng/ml) >250 (nmól/l)
  Ein lituð lína birtist á stýrilínusvæðinu (C). Engin sýnileg lituð lína birtist á prófunarlínusvæðinu (T). Ef niðurstaðan er ofgnótt, er mælt með því að ráðfæra sig við lækni.
  
  
• ÓGILT
  Stýrilína birtist ekki. Ófullnægjandi sýnisrúmmál eða röng aðferðafræði eru líklegustu ástæður fyrir bilun í stýrilínu. Farðu yfir aðferðina og endurtaktu prófið með nýju prófi. Ef vandamálið er viðvarandi skaltu hætta að nota prófunarbúnaðinn strax og hafa samband við dreifingaraðila á staðnum.

VARÚÐARRÁÐSTAFANIR

1. In vitro greiningartæki eingöngu til sjálfsprófunar.
2. Ekki borða, drekka eða reykja á svæðinu þar sem sýnin eða settin eru meðhöndluð.
3. Geymið á þurrum stað við 2-30°C (36-86°F) og forðastu svæði með umfram raka. Ef filmuumbúðirnar eru skemmdar eða hafa verið opnaðar, vinsamlegast notið ekki. Prófið er stöðugt út yrningardagsetninguna sem prentuð er á innsiglaða pokann. Prófið verður að vera í lokaða pokanum þar til það er notað. EKKI FRYSTA. Ekki nota eftir fyrningardagsetningu.
4. Þessu prófunarsetti er eingöngu ætlað að nota sem bráðabirgðapróf og endurteknar óeðlilegar niðurstöður ætti að ræða við lækni eða heilbrigðisstarfsmann.
5. Fylgdu nákvæmlega tilgreindum tíma, notaðu aðeins tilgreint magn af blóði og þynningarefni.
6. Notaðu prófið aðeins einu sinni. Ekki taka í sundur og snerta prófunargluggann á prófunarhylkinu.
7. Ekki má frysta settið eða nota það eftir fyrningardagsetningu sem prentuð er á umbúðunum.
8. Geymið þar sem börn ná ekki til.
9. Prófið er eingöngu til notkunar útvortis. GLEYPIST EKKI.
10. Ekki er mælt með því fyrir fólk sem tekur blóðþynningarlyf eða fólk sem þjáist af dreyrasýki.
11. Eftir notkun skaltu farga öllum íhlutum í samræmi við staðbundna förgunarlöggjöf. Leitaðu ráða hjá lyfjafræðingi.
12. Ef þú prófar aðra manneskju skaltu meðhöndla blóðsýnin eins og þau innihaldi blóðsmitandi efni. Notið einnota hanska við notkun.

INNIHALD Í PAKKANUM

• Einn loftþéttur lokaður álpoki sem inniheldur 1 VITAMIN D TEST hylki og þurrefnispoki
• Dauðhreinsaðar bildur fyrir sjálftöku blóðs
• Hettuglas með dropasprota sem inniheldur VITAMIN D TEST þynningarefnið sem nægir fyrir 1 próf
• Gagnsær plastpoki sem inniheldur pípettu til að safna blóði
• D-vítamín litaspjald
• Sótthreinsuð grisja fyrir húðhreinsun
• Noktunarleiðbeiningabækling

ALGENGAR SPURNINGAR – SPURNINGAR OG SVÖR

HVERNIG VIRKAR VITAMIN D TEST?
Í læknisfræði er 25-hýdroxý D-vítamín helsta geymsluform D-vítamíns í líkamanum. Þess vegna er hægt að ákvarða heildarstöðu D-vítamíns með því að greina
innihald 25-hýdroxý D-vítamíns. Magn 25-hýdroxý D-vítamíns er minna en 30ng/mL ef jákvæð niðurstaða er, gefur til kynna D-vítamínskort eða skort. Mæla má með D-vítamínuppbót í þessum tilvikum.

HVAÐ ÞARF ÉG AÐ GERA EF NIÐURSTAÐAN ER SKORTUR EÐA ÓNÆGILEGT?
Ef niðurstaðan er skortur eða ónægilegt þýðir það að D-vítamínmagn í blóði er minna en 30 ng/ml og að þú ættir að ráðfæra þig við lækni og sýna honum niðurstöður prófsins. Síðan mun læknirinn ákveða hvort gera eigi frekari greiningu.

HVAÐ ÞARF ÉG AÐ GERA EF NIÐURSTAÐAN ER NÆGILEGT?
Ef niðurstaðan er nægilegt þýðir það að D-vítamínmagnið er hærra en eða jafnt og 30ng/mL og er innan eðlilegra marka. Ekki er hægt að útiloka tilvik D-vítamíns eiturverkana (blóðkalsíumlækkun), þó sjaldgæft sé, miðað við slíkar niðurstöður. Hins vegar, ef einkennin eru viðvarandi, er mælt með því að hafa samband við lækni.

HVERSU NÁKVÆMT ER VITAMIN D TEST?
Prófið er mjög nákvæmt. Matsskýrslur sýna samræmishlutfall yfir 90% (Cl 95%:89,3-98,6) við viðmiðunaraðferðir.

HVENÆR Á AÐ NOTA PRÓFIÐ?
Klínísk notkun D-vítamíns er aðallega til greiningar, meðferðar og eftirlits með beinkröm (í börnum), beinkröm, beinþynningu eftir tíðahvörf og nýrnabeinkvilla. D-vítamínskortur tengist einnig mörgum öðrum sjúkdómum, þar á meðal krabbameini, hjarta- og æðasjúkdómum, sjálfsofnæmissjúkdómum, sykursýki og þunglyndi. Fylgstu með D-vítamíngildum þínum til að ákvarða hvort þú eigir að taka D- ítamínuppbót. Hægt er að nota D-vítamín hraðprófið hvenær sem er dags.

GETUR NIÐURSTAÐAN VERIÐ RÖNG?
Niðurstöðurnar eru nákvæmar að svo miklu leyti sem leiðbeiningarnar eru virtar vandlega. Engu að síður getur niðurstaðan verið röng ef D-vítamín hraðprófshylkið blotnar áður en prófið er framkvæmt eða ef blóðmagnið sem skammtað er í sýnisholuna er ekki nægilegt, eða ef fjöldi bufferdropa er færri en 2 eða fleiri en 3. Háræðadroparteljarinn sem fylgir í öskjunni gerir kleift að ganga úr skugga um að magn blóðs sem safnað er sé rétt. Að auki, vegna ónæmisfræðilegra meginreglna sem um ræðir, eru líkur á röngum niðurstöðum í mjög sjaldgæfum tilvikum. Alltaf er mælt með samráði við lækni fyrir slíkar prófanir sem byggja á ónæmisfræðilegum reglum.

HVERNIG Á AÐ TÚLKA PRÓFIÐ EF LITUR OG STYRKLEIKI LÍNANNA ER MISJAFN?
Vinsamlegast skoðaðu myndina og berðu saman T-línustyrkinn við „D-vítamín litaspjald“ sem fylgir settinu.

EF ÉG LES NIÐURSTÖÐUNA EFTIR 20 MÍNÚTUR, VERÐUR ÚTKOMAN TRAUST?
Nei. Lesa skal niðurstöðuna 10 mínútum eftir að buffer hefur verið bætt við. Niðurstaðan er óáreiðanleg eftir 20 mínútur

TAKMARKANIR

1. VITAMIN D TEST gefur aðeins hálf-magbundna greiningarniðurstöðu. Nota verður aukagreiningaraðferð til að staðfesta niðurstöðuna.
2. Möguleiki er á að tæknilegar eða verklagsvillur, auk truflandi efna í þvagsýni, geti valdið röngum niðurstöðum.
3. Eins og með öll greiningarpróf, verður að hafa allar niðurstöður í huga með öðrum klínískum upplýsingum sem læknirinn hefur tiltækar.
4. Aðrar klínískt tiltækar prófanir eru nauðsynlegar ef vafasamar niðurstöður fást.